ปัญหาคาใจ “น้ำผึ้งตกผลึก” เป็นของแท้หรือของปลอม

น้ำผึ้ง เป็นผลผลิตของผึ้งที่นอกจากให้ความหวาน ยังมีสรรพคุณทางยาที่เชื่อกันว่าเป็นยาอายุวัฒนะจากธรรมชาติ ทั้ง เกสรผึ้ง ไขผึ้ง นมผึ้งสด และรวงผึ้งหรือรังผึ้ง ล้วนมีคุณสมบัติที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพและความงามทั้งสิ้น ไม่ว่าจะทานสด นำไปนวดหน้าเพื่อบำรุงดูแลผิว หรือใช้เป็นสูตรส่วนผสมในเวชสำอางและยาแผนโบราณ จากคุณสมบัติและสรรพคุณเหล่านี้ทำให้น้ำผึ้งแท้ๆมีราคาแพง จนทำให้มีการผลิตน้ำผึ้งปลอมออกมาขาย

น้ำผึ้งปลอม คืออะไรน้ำผึ้งปลอม หมายถึง

น้ำผึ้งแท้ที่มีการปลอมปนโดยการเคี่ยวน้ำตาลผสมปนเข้าไปในน้ำผึ้งเพื่อให้ได้ปริมาณมากขึ้น หรือเป็นน้ำผึ้งที่มีการเติมน้ำตาลหรือเกสรเทียมเพิ่มเข้าไปเพื่อให้มีได้ปริมาณมาก ๆ และมีความคล้ายน้ำผึ้งแท้ที่มาจากธรรมชาติมากที่สุด โดยทั่วไปน้ำผึ้งจากธรรมชาติและได้จากการเลี้ยง เช่น น้ำผึ้งจากดอกลำไย ดอกสาบเสื้อ และดอกไม้ป่า สีจะอ่อนใสเป็นสีเดียวกลมกลืนทั้งหมดไม่แยกชั้น สำหรับวิธีดูหรือสังเกตน้ำผึ้งแท้ด้วยตาเปล่า อาจดูได้จากการตกกตะกอนหากเป็นน้ำผึ้งที่มีการปลอมปนตะกอนจะเป็นสีเข้มแตกต่างจากสีของน้ำผึ้งหรือส่วนที่เป็นของเหลวอย่างเห็นได้ชัด ซึ่งการตกตะกอนจะเป็นการแยกเอาของแข็งซึ่งอยู่ในรูปของสารแขวนลอยออกจากของเหลว และเมื่อน้ำผึ้งมีการตกผลึกอาจทำให้เข้าใจผิดว่าเป็นน้ำผึ้งปลอมได้

การตกผลึกของน้ำผึ้ง คืออะไร

โดยทั่วไปน้ำผึ้งแท้ จะเป็นน้ำผึ้งที่ได้จากป่าธรรมชาติและน้ำผึ้งที่ได้จากการเลี้ยง ทำให้น้ำผึ้งที่ได้มีความแตกต่างกัน เช่น น้ำผึ้งป่าอาจได้จากเกสรของดอกไม้หลากหลายชนิด ขณะที่น้ำผึ้งเลี้ยงอาจได้จากดอกไม้ชนิดใดชนิดหนึ่ง เช่น น้ำผึ้งจากดอกลำไย เนื่องจากมีการเลี้ยงหรือเคลื่อนย้ายรังผึ้งเข้าไปตามระยะเวลาการบานของดอกลำใย ทำให้น้ำผึ้งแท้ที่ได้จากป่าและน้ำผึ้งเลี้ยงมีลักษณะและคุณสมบัติแตกต่างกันโดยเฉพาะน้ำผึ้งที่ได้จากดอกไม้ป่า หากเก็บในตู้เย็นจะมีโอกาสตกผลึกได้มากกว่าน้ำผึ้งเลี้ยงและอาจทำให้เข้าใจผิดว่าเป็นน้ำผึ้งปลอม การตกผลึกเป็นการเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติของน้ำผึ้ง มีสาเหตุมาจากปริมาณความชื้นในน้ำผึ้งที่ได้จากดอกไม้แต่ละแหล่งและแต่ละชนิดจะแตกต่างกันรวมถึงวิธีการเก็บรักษา เช่น หากเก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ำจะชักนำให้เกิดการตกผลึกได้ ซึ่งการตกผลึกก็คือการที่น้ำตาลกลูโคสที่มีอยู่ในน้ำผึ้งเกิดการตกตะกอนแยกตัวจากน้ำผึ้ง ดังนั้นน้ำผึ้งที่มีการตกผลึกจึงไม่ใช่ของปลอมทั้งหมด และสามารถสังเกตได้จากลักษณะผลึกของน้ำผึ้งแท้ที่จะเล็กละเอียด ฟูนุ่ม เมื่อนำมาหยดลงบนนิ้วแล้วใช้นิ้วประกบและคลึงจะละลายง่าย ส่วนผลึกของน้ำผึ้งปลอมจะละลายได้ยาก ลักษณะของผลึกจะหยามและเกาะตัวกันแน่น

คุณสมบัติของน้ำผึ้งตกผลึก แตกต่างจากน้ำผึ้งแท้ทั่วไปหรือไม่

น้ำผึ้งแท้ที่ตกผลึกสามารถรับประทานได้ตามปกติ และสามารถนำไปใช้ประโยชน์อื่น ๆ ได้เช่นเดียวกับน้ำผึ้งแท้ทั่วไป หากไม่ต้องการทานหรือนำไปใช้ในลักษณะตกผลึก สามารถทำให้กลับสู่สภาพเหลวได้โดยการนำไปอุ่นในน้ำร้อนที่อุณหภูมิไม่เกิน 60 องศาเซลเซียส  ในส่วนของการเก็บรักษา ไม่ควรเก็บไว้นานหากเก็บรักษาไว้ที่อุณหภูมิปกติน้ำผึ้งแท้ที่ตกผลึกอายุการเก็บรักษาจะลดลง  หากเก็บรักษาที่อุณหภูมิต่ำ เช่น เก็บไว้ในตู้เย็นจะช่วยให้เก็บไว้ได้นาน

ดังนั้นน้ำผึ้งแท้ที่มีการตกผนึกก็เป็นน้ำผึ้งที่มีคุณสมบัติและคุณค่าทางโภชนาการรวมถึงสรรพคุณทางยาอย่างน้ำผึ้งปกติมีเลยคะ หากแต่มีการนำไปทำละลายหรือเก็บรักษาที่ถูกต้อง โดยสรรพคุณของน้ำผึ้งตกผลึกก็มีอยู่มากมาย อาทิเช่น 

• น้ำผึ้งนั้นมีสารแอนตี้ออกซิเดนท์ และ วิตามิน บี ซี เป็นแร่ธาตุที่มีความจำเป็นต่อร่างกายที่จะเข้าไปซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอขงร่างกายได้อย่างดี
• ช่วยแก้อาการท้องผูก ท้องเฟ้อได้แต่ควรรับประทานในปริมาณที่พอเหมาะและไม่เหมาะกับเด็กทารก รวมไปถึงสตรีที่มีการตั้งครรภ์
• น้ำผึ้งนั้นมีสารระงับประสาทอ่อนๆ ซึ่งส่งผลให้นอนหลับลึก หลับสนิทขึ้นสำหรับท่านใดที่เป็นโรคนอนไม่หลับลองรับประทานน้ำผึ้ง ดูนะคะ
• มีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิตสูงได้
• มีส่วนช่วยในการปรับสมดุลของร่างกายเรา และถือว่าเป็นอีกหนึ่งอาหารที่ช่วยควบคุมน้ำหนักได้
• ใช้ในเรื่องของทางยา ทางการแพทย์หรือใช้เป็นผลิตภัณฑ์ความงามทั้งผิวพรรณ รวมไปถึงเส้นผม 
• สามารถนำไปใช้รักษาแผลภายนอกได้ ทั้งแผลสด และ แผลเปื่อย 
• สามารถนำไปประกอบอาหารได้หลากหลายสร้างสรรค์เมนูแสนหวานจากน้ำผึ้งได้ทั้งอาหารคาว อาหารหวานและเครื่องดื่ม 

วิธีตรวจสอบน้ำผึ้งแท้แบบง่าย ๆ

ด้วยคุณสมบัติของน้ำผึ้งที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้หลายกหลาย รวมทั้ง    สรรพคุณทางยาที่เชื่อกันว่าเป็นยาอายุวัฒนะ ประกอบกับน้ำผึ้งแท้ที่ได้จากป่าธรรมชาติและน้ำผึ้งที่ได้จากการเลี้ยง เช่น น้ำผึ้งจากดอกลำไยดอกสาบเสื้อ และดอกไม้ป่า มีราคาแพง ทำให้มีการปลอมปนหรือผลิตน้ำผึ้งปลอมออกมาจำหน่าย และลักษณะยังคล้ายกันจนแยกแทบไม่ออกหากไม่มีความรู้เกี่ยวกับน้ำผึ้งมาบ้าง สำหรับวิธีตรวจสอบน้ำผึ้งแท้แบบง่าย ๆ เห็นผลลัพธ์ได้อย่างรวดเร็ว เช่น

1. ทดสอบโดยนำน้ำผึ้งที่ต้องการทดสอบ หยดลงในถ้วยที่ใส่น้ำเย็นไว้ หากน้ำผึ้งที่หลดลงไป ละลายไปกับน้ำทันทีแสดงว่าเป็นน้ำผึ้งปลอม หากเป็นน้ำผึ้งแท้เมื่อหยดลงไปในน้ำจะม้วนเป็นขดซ้อนกันเรื่อย ๆ
2. ทดสอบโดยหยดน้ำผึ้งลงบนนิ้ว หากน้ำผึ้งขดจับตัวกันอยู่บนปลายนิ้ว แสดงว่าเป็นน้ำผึ้งแท้ หากเป็นน้ำผึ้งปลอมจะกระจายไปทั่วนิ้ว
3. ทดสอบโดยการเขย่าขวดน้ำผึ้ง เพื่อดูฟองอากาศและการแยกชั้น หากเป็นน้ำผึ้งแท้จะมีฟองอากาศใหญ่ ลอยตัวเร็วไม่เห็นการแยกชั้นของน้ำผึ้ง ส่วนน้ำผึ้งปลอมจะมีฟองอากาศมาก ลอยตัวช้า มองเห็นการแยกตัวเป็นชั้น
4. ทดสอบโดยการหยดน้ำผึ้งลงบนกระดาษทิชชู เพื่อตรวจดูการซึมผ่าน หากเป็นน้ำผึ้งแท้จะซึมผ่านกระดาษทิชชูช้ามาก ต่างจากน้ำผึ้งปลอมจะซึมผ่านเร็วหรือทำให้กระดาษทิชชูขาดทะลุ เพราะมีปริมาณของน้ำเจือปนมาก
5. ทดสอบโดยการเอาหัวไม้ขีดไฟแตะน้ำผึ้งให้ติดปลายไม้ขีดไฟนิดหน่อย จากนั้นจุดไม้ขีดไฟ หากเป็นน้ำผึ้งแท้ ไม้ขีดจะติดไฟและจะเผาน้ำผึ้งไปด้วย ในขณะที่น้ำผึ้งปลอมหรือน้ำผึ้งที่มีการปลอมปนจะจุดไฟไม่ติด

ทราบกันแล้วว่า น้ำผึ้งที่ตกผลึกไม่ใช้น้ำผึ้งปลอม แต่เพื่อความมั่นใจในในเลือกซื้อน้ำผึ้ง วิธีตรวจสอบน้ำผึ้งแท้แบบง่าย ๆ ทั้ง 5 ข้อที่นำมาแนะนำคงเป็นประโยชน์และช่วยให้เลือกซื้อหรือใช้ประโยชน์จากน้ำผึ้งหรือนมผึ้งสดได้อย่างมั่นใจ